همه‌ی نوشته های: teyf

در سال های اخیر

صنعت دامپروری کشور به جهت تامین نهاده ها و افزایش قیمت دلار با مشکلات بسیار زیادی مواجه بوده است،

که متاسفانه منجر به انحطاط بسیاری از دامداری های کوچک و بروز مشکلات فراوان برای واحدهای بزرگ گردیده است.
قیمت بالای گوشت و محصولات لبنی از عوارض بسیار ناگوار این گرانی ها بوده است.
که ناگزیر این اقلام از سبد غذایی بسیاری از مردم کشور حذف گردیده است.

در این وضعیت چگونه دامداری کنیم ؟

یکی از راه های برون رفت از این مشکلات استقبال از جایگزین های نهاده ها یا به اصطلاح by product ها که توسط کارشناسان تغذیه معرفی میگردند می باشد. که به آنها محصولات زیستی نیز گفته میشود.

خوراک های جایگزین را نمیتوان به صورت کامل به جای نهاده های اصلی از جمله جو ذرت و سویا به کار برد.

ولی همین مقدار جایگزینی تاثیر شایانی در روند کاهش هزینه های تولید دارد.
یکی از این محصولات خوراک دام ارزان جانبی کودمرغ فراوری و غنی سازی شده می باشد که از بستر طیور گوشتی فراهم امده است.
این محصول دارای ۲۴-۲۵ درصد پروتئین ، ۲۲۸۰ کیلوکالری انرژی و سرشار از مواد معدنی بوده و در تغذیه دام های نشخوارکننده سبک و سنگین کاربرد دارد.
تا حدود ۳۰ درصد کنسانتره قابل جایگزینی با نهاده های پروتئینی گران قیمت می باشد و منجر به کاهش شایان هزینه های دامدار می گردد.
این محصول خوراک دام ارزان را می توان از کارخانه فرآوری و غنی سازی کود مرغ واقع در شهرستان سبزوار تهیه نمودکه تنها کارخانه مورد تایید دامپزشکی و مرکز تحقیقات علوم دامی در کشور می باشد.

دام های هدف کدام اند ؟

تمامی نشخوار کنندگان(گوساله پرواری ، جوانه ها ، تلیسه و گاوهای خشک ، گوسفند پرواری ، میش داشتی)
این ها تماما مجاز به استفاده هستند ولی برای استفاده گاوهای شیرده توصیه نمی شود.
برای ماهیان گرمابی نیز یک غذای مناسب خواهد بود.

خوراک دام ارزان پروماک را چگونه استفاده کنیم ؟

تیم پشتیبانی پروماک متشکل از چندین دکتر دامپزشک و کارشناسان مجرب تغذیه دام بوده،

که همگی آماده ارائه خدمات پزشکی و تغذیه از قبیل برنامه غذایی و جیره بندی این محصولات به شما هستند.
کافی است یکبار از پروماک خرید کنید تفاوت پشتیبانی و همراهی را در ایران با سایر شرکت ها مشاهده خواهید کرد.

اين پژوهش به منظور بررسي اثر کود مرغی فرآوری شده در جیره برقابليت هضم و مصرف اختياري خوراك ، بر روي 16 راس گوسفند نرافشاري با ميانگين وزن زنده 2/3 ± 62 كيلوگرم در قالب طرح كاملا تصادفي انجام گرفت.

وزارت جهادكشاورزي

سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي
موسسه تحقيقات علوم دامي كشور

چكيده مقاله

كود مرغي با روش حرارت غير مستقيم (بخار آب) عمل آوري شد . در چهار جيره آزمايشي به نسبت هاي صفر، ، 8 و 16 24 درصد ماده خشك جيره مورد آزمايش قرار گرفت. جيره شاهد شامل كاه گندم و يونجه (به نسبت به 35 ( 65 بود. آزمايش 28 روز به طول انجاميد . كه 21 روز به عنوان دوره سازگاري و يك هفته براي جمع آوري مدفوع و نمونه برداري اختصاص داده شد .
نتايج نشان داد كه ميزان خاكسترخام ، پروتئين خام ، ديواره سلولي عاري از خاكستر (NDFom و ) ، ديواره سلولي منهاي همي سلولز عاري از خاكستر (ADFom .(در كود مرغي عمل آوري شده به ترتيب /4 18/ 8 ،23/ 3 ،46/ 7و 14 درصد در ماده خشك تعيين شد و انرژي قابل متابوليسم آن نيز 9/3 مگاژول در كيلو گرم ماده خشك برآورد گرديد.

کود مرغی فرآوری شده در جیره در پروماک

مقدار /9 54 درصد از كل پروتئين كود مرغي مورد آزمايش ازپروتئين حقيقي و /1 45 درصد آن نيتروژن غير پروتئيني بود. ميزان مصرف ماده خشك براي جيره هاي 4 تا 1 به ترتيب ، 1200 ،1506 ،1735 و 1601 گرم در روز و نيز /8 58 ،/8 72/ 5 ،87/ 4و 74 گرم به ازاي هر كيلو گرم وزن متابوليكي بود. كه بيشترين آن مربوط به جيره 16 درصد كود مرغي و كمترين آن مربوط به جيره شاهد بود .( 0/05 < p .(ميزان مصرف ماده آلي نيز براي جيره هاي 4تا 1 به ترتيب ، 1120 ، 1380 ، 1531 و 1440 گرم در روز و برحسب گرم به ازاي هر كيلو گرم وزن متابولي كي به ترتيب /8 48/ 1 ، 67 ،/0/ 3و 70 67 گرم بود كه روندي مانند ماده خشك را نشان داد.

( 0/05 < p .(با افزايش نسبت كود مرغي در جيره تا سطح 16 درصد ، مصرف ماده خشك ، ماده آلي ، پروتئين خام ، NDFom و ADFom افزايش يافت .( 0/05 < p .( قابليت هضم ماده خشك بين /4 تا 53 60 درصد ، ماده آلي بين /2/ 8تا 55 61 درصد و NDFom بين /2/ 6تا 49 57 درصد و پروتئين خام بين /8/ 8تا 59 68 درصد در جيره هاي آزمايشي متغير بود . كه در همه موارد جيره حاوي 16 درصد كود مرغي ، بالاترين ميزان را دارا بود ( 0/05 < p .( اما گوارش پذيري ADFom ، ماده آلي قابل هضم در ماده خشك و ميزان انرژي قابل متابوليسم تحت تاثير جيرههاي آزمايشي قرار نگرفت .

انرژي قابل متابوليسم درجيره ها نيز بين تا 8/1 8/57 مگاژول در كيلو گرم ماده خشك برآورد گرديد. كه تفاوت معني داري را نشان نداد. با افزايش نسبت كود مرغي در جيره، ميزان نيتروژن مصرفي و نيتروژن ابقا شده نيز افزايش يافت. اما بين سطوح ، 8 و 16 24 درصد كود مرغي در جيره، تفاوت معني داري از نظر مقدار نيتروژن ابقا شده مشاهده نشد . به طور كلي استفاده از کود مرغی فرآوری شده در جیره بر پايه مواد خشبي تا حد 16 درصد كل جيره غذايي، گوارش پذيري و مصرف اختياري خوراك و ابقاي نيتروژن در گوسفند را به طور معنيدار ي بهبود بخشيد .

abstract

In a completely randomized design, fifteen male Moghani sheep were used to determine the influence of supplementing processed broiler litter (BL) with different carbohydrate sources (i.e., corn, barley or molasses) on the nutrients digestibility, microbial protein (MP) production, ruminal parameters and blood metabolites.

The three dietary treatments, which were iso-caloric and iso-nitrogenous, were corn diet (alfalfa hay, wheat straw, processed BL, corn grain), barley diet (alfalfa hay, wheat straw, processed BL, barley grain) and molasses diet (alfalfa hay, wheat straw, processed BL, molasses).

The digestibility of dry matter, crude protein and neutral detergent fiber and MP in sheep fed molasses diet were higher (Po0.05) compared with those fed with diets containing corn or barley.

However, sheep fed molasses diet had lower (Po0.05) ruminal pH ammonia concentration than those fed with other diets.

Including various carbohydrate sources in the diets had no effect on volatile fatty acid (VFA) concentra- tions (P40.05), except for total VFA and molar proportion of butyrate which increased (Po0.05) by molasses feeding.

From blood metabolites only the blood urea-N concentration in sheep fed diet containing molasses was lower (Po0.05) than diet containing corn.

In conclusion, adding molasses to processed BL-containing diet led to improved nutrient digestibility and MP production in sheep.

The effect of the inclusion of recycled poultry bedding and the physical form of diet on the performance, ruminal fermentation,and plasma metabolites of fattening lambs1

:ABSTRACT

 During a 125-d experimental period, 24 Afshari × Kurdish male lambs initially weighing 25.2 ± 1.2 kg were grouped by BW and randomly assigned to treatments under a completely randomized design with a 2 × 2 factorial arrangement of treatments to evaluate the effects of feeding recycled poultry bed-ding (RPB; 0 and 200 g/kg DM) and the physical form of the diet (mash and block) on nutrient intake and digestibility, ruminal and plasma parameters, microbi- al N supply, N balance, feeding behavior, and growth performance of the lambs. Two diets with and with- out RPB in both mash and block form were prepared.Neither the inclusion of RPB nor the physical form of the diet affected the concentration of VFA or the total tract apparent digestibility of nutrients. Dietary RPB inclusion increased DMI (P < 0.01), tended (P =0.10) to reduce ADG, and decreased G:F (P = 0.05). The physical form of the diet had no effect on DMI but decreased ADG (P = 0.01) and G:F (P = 0.02) in lambs fed on the block diet compared with those fed on the mash diet. Neither the inclusion of RPB nor the physical form of the diets had any effect on microbial N supply (g/d) and N retention. Rate of eating (P = 0.07), time spent eating (P = 0.87) and ruminating (P = 0.28), and total chewing activity (P = 0.65) were not affected by dietary RPB inclusion. Rate of eating decreased (P < 0.01) and time spent eating and total chewing activity increased (P = 0.01 and P = 0.02, respectively) in lambs fed on the block diet compared with those fed on the mash diet. Results of the cur- rent study showed that inclusion of RPB up to 200 g/ kg DM in diets for fattening was possible without any effect on performance and animal health. Processing of feed into the mash form gave higher livestock pro- ductivity in comparison to the block form

Effect of deep-stacking broiler litter on pathogenic bacteria, intake, digestibility, microbial protein supply and rumen parameters in sheep

a b s t r a c t

To assess the effectiveness of the deep-stacking process on pathogenic bacteria in broiler litter (BL), the raw BL was deep-stacked in 1 × 1 × 1.5 m plastic bins with 250 or 350 g mois- ture/kg atthe depths of 30, 60 and 120 cm for a period of 21 days. The chemical composition and microbial populations in raw and deep-stacked BL (DBL) were determined. The effect of feeding DBL on nutrient intakes, digestibility, microbial protein supply (MPS) and rumen parameters was assessed using different levels (0, 70, 140 or 210 g/kg diet dry matter [DM]) of DBL with 350 g moisture/kg in the diet of male Moghani sheep (four sheep per treatment), in a 28-day experiment. The deep stacking process of BL increased the contents of ash and ash-free neutral detergent fibre (NDFom), and decreased the crude protein (CP) and non- fibre carbohydrates (NFC) (P<0.05). Increasing moisture content resulted in increase of ash and reduction of NFC concentration in DBL (P<0.001). Compared to the raw BL, the popula- tions of total bacteria, Escherichia coli, and other Coliforms in DBL were decreased (P<0.05), with the exception of depth 120 cm at 250 g moisture/kg. No Salmonella population was observed at depths 30 and 60 cm with 250 and 350 g moistures/kg, and at depth 120 cm with 350 g moisture/kg (P<0.05). Dietary inclusion of DBL resulted in linear increase of the DM, organic matter (OM) and CP intakes and quadratic increases ofthe NDFom and ash-free acid detergent fibre intakes (P<0.05). The digestibility coefficients of DM, NDFom and CP were increased linearly (P<0.05), and OM digestibility increased quadratically (P=0.036) as the dietary level of DBL was raised. The MPS increased quadratically (P=0.011) with dietary inclusion of DBL. Adding DBL to the diet linearly decreased (P<0.05) the ruminal ammonia- N concentration and acetate to propionate ratio, and linearly increased (P<0.05) the total volatile fatty acids. The counts oftotal protozoa and sub-family Entoniniinae were decreased linearly (P<0.05) as the level of DBL in the diet was raised. Overall, to obtain a safe feedstuff, BL should be deep stacked at 350 g moisture/kg, as this led to a decrease in pathogenic bacteria numbers to a safe level for ruminant consumption. Compared to the control group, feeding sheep with DBL containing 350 g moisture/kg, up to 210 g/kg diet DM, improved feed intake, digestibility, MPS and ruminal fermentation, without any adverse effects on animal health. However, the maximum animal response was observed in the sheep fed 140 g DBL/kg diet DM.

فناوری تولید خوراک دام پروماک از بستر طیور گوشتی برای اولین بار در ایران توسط شرکت پروماک تحقیق و بررسی شد. این پروژه پس از گذشت زمان نزدیک به 10 سال از مراحل مختف به مرحله عمل در آمد. خوراک دام پروماک محصول سالم و مقوی تامین کننده پروتئین می باشد.

در اين پژوهش، اثر فراوري حرارتي بر سالم سازي و ارزش غذايي بستر جوجه گوشتي، به منظور امكان استفاده از آن در تغذيه نشخوار كنندگان، در دوكارگاه پايلوت (سبزوار و سمنان ) مورد بررسي قرار گرفت.

در كارگاه سبزوار فرايند حرارتي با استفاده از بخار آب جهت تأمين -70 80 درجه سلسيوس به مدت 30 دقيقه و دركارگاه سمنان، فرايند حرارتي با استفاده از روغن داغ جهت تأمين 70 درجه سلسيوس به مدت 40 دقيقه اعمال شد.هر دو روش، فراوري باعث كاهش معني داركل جمعيت باكتريها وحذف تمامي كولي فرمها و باكتريهاي بيماريزا، به ويژه اشرشياكلي و سالمونلا شد.

بررسی میدانی در کارگاه سبزوار

دركارگاه سبزوار ميانگين ماده خشك كود عمل آوري شده 93 رد و صد تركيبات شامل: خاكستر، پروتئين خام، ديواره سلولي، ديواره سلولي منهاي هميسلولز، كلسيم و فسفربه ترتيب /61 5،18/25/ 2 ،46/ 4 ،14 ،و 1/74 95 ./درصد درماده خشك بود.

این مساله حاكي از افزايش معني دارماده خشك و ديواره سلولي اما كاهش معني دار پروتئين خام طي فرايند حرارتي بود ( /05 ٠<P ) .

بررسی های انجام شده در کارگاه سمنان

در كارگاه سمنان، ميانگين ماده خشك /3 در 82 ام صد ا خاكستر، پروتئين خام، ديواره سلولي، ديواره سلولي منهاي هميسلولز، كلسيم و فسفر در نمونههاي فراوري شده به ترتيب /8/ 3 ،17/ 1 ،28/ 5 ،49 86،18 1 /و در 0/94 صد درماده خشك بود كه افزايش معني داري در ماده خشك، ديواره سلولي و ديواره سلولي منهاي هميسلولز بعد از فرايند حرارتي مشاهده شد ( /05 ٠<P ) .

اجزاي پروتئيني نمونه هاي برداشت شده از خروجي ديگ پخت در پروتئين از درصد 27 ،7/9 و6/6 11 ،7/ 45 ،9/ 1/ ترتيب به C و B3 ،B2 ،B1 ،A بخشهاي براي سبزوار كارگاه خام بودند كه طي فراوري مقادير A و B1 كاهش اما بخشهاي B2 ،B3 و C افزايش يافت ( /05 ٠<P ).

در كارگاه سمنان نيز اجزاي پروتئيني نمونههاي فراوري شده براي بخشهاي A ،B1 ،B2 ،B3 و C به ترتيب ، 6 ،45 /6/ 1 ،28 7/2و 13 درصد از پروتئين خام بودند كه مشابه با نمونه هاي سبزوار با كاهش معني دار A و B1 و افزايش معني دار بخشهاي B2 ،B3 و C طي فرايند حرارتي همراه بود( /05 ٠<P ).

مقادیر گوارش پذیری خوراک دام پروماک

مقادير گوارش پذيري آزمايشگاهي ماده خشك، ماده آلي، ماده آلي در ماده خشك در نمونه هاي فراوري شده است. كارگاه سبزوار به ترتيب /3 ،77/ 9و 77 62 درصد وانرژي قابل متابوليسم 9/31 مگاژول دركيلوگرم ماده خشك و در كارگاه سمنان به ترتيب /3/ 7 ،77/ 4و 78 در 64 صد و 9/53 مگاژول در كيلوگرم ماده خشك برآورد شدند كه اختلاف معني داري با بستر خام نداشتند. بر اساس يافته هاي اين پژوهش ميتوان نتيجه گيري نمود كه عمل آوري بستر جوجه گوشتي بر اساس فرايند حرارتي غير مستقيم، سبب سالم سازي بستر و حفظ ارزش غذايي آن شده به نحوي كه ميتوان از محصول توليدي به عنوان مكمل پروتئيني در تغذيه نشخواركنندگان استفاده نمود.

در اینجا اثر کود مرغی فرآوری شده در جیره میش داشتی را با هم بررسی می کنیم.

تبدیل کود مرغی به خوراک دام یکی از بهترین روش های استفاده از مواد مغذی است که جوجه گوشتی نمی تواند آن را هضم کند و از بدن جوجه بدون جذب خارج می شود.

مقدمه

ميانگين وزن زنده ميش ها ي غير آبستن درتيمار هاي مختلف در بدو شروع آزمايش بين 33.96 تا 35.33 كيلوگرم بود و ميانگين وزن نهايي آنها طي دوره آزمايش (84 روز) بين 39.3 تا 42.18 كيلوگرم بود كه تفاوت بين تيمارها معني دار نبود (332 0 = /Value-P).

وزن زنده افزوده شده دام ها در گروه هاي دريافت كننده جيره شاهد، وجيره هاي حاوي 6 و 12 ، 18 درصد كود مرغي به ترتيب 5/92 ، 6/93 ، 6/42 و 5/85 كيلو گرم بود كه تفاوت بين آن ها ازنظر آماري معني دار نبود (165 0 = /Value-P) ميانگين كل افزايش وزن روزانه دام ها درگروه هاي مختلف آزمايشي در طول دوره آزمايش به ترتيب /44 ، 70/ 56 ، 82/ 45 و 81/ 59 69 گرم بود كه تفاوت بين آن ها از نظر آماري معني دار نبود (164 0 = /Value-P .)

ضريب تبديل غذايي درگروه هاي دريافت كننده 6 و 12 درصد كود مرغي از نظر عددي نسبت به گروه شاهد وگروه دريافت كننده جيره حاوي 18 درصد كود مرغي پايين تر (9/76 و 9/97 در مقابل 11/24 و 11/75 ) بود اما اين تفاوت ها از نظر آماري معني دار نبود (0/114 = P-Value.)

ميانگين وزن اوليه ميش ها ي آبستن درگروه هاي مختلف آزمايشي دردامنه /82 تا 35/ 13 39 كيلو گرم ووزن زنده آنها قبل اززايمان نيز بين /32/ 3تا 43 46 كيلوگرم بود كه تفاوت بين گروه هاي آزمايشي معني دارنبود.

وزن گیری میش ها

به طوركلي افزايش وزن زنده ميش ها دركل دروه آزمايش بين 7/5 تا 6/99 كيلو گرم بود كه پس اززايمان ، بخش اصلي وزن افزوده شده از دست رفت . اين كاهش وزن بين 5/81 تا 6/26 كيلو گرم متغير بود، اما از نظرآماري تفاوت بين آن ها معني دار نبود . كليه ميش ها درگروه هاي مختلف زايش يك قلو داشته و بره هاي سالم به دنيا آوردند.

ميانگين وزن تولد بره ها 2/43 تا 2/71 كيلوگرم و وزن 20 روزگي آن ها بين 4/48 تا 4/58 كيلو گرم بود .كه ازاين نظر بين عملكرد ميش ها در گروه هاي آزمايشي تفاوت معني داري مشاهده نشد. به طوركلي نتايج اين پژوهش نشان داد كه درصورت استفاده صحيح ازكود مرغي سالم و فرآوری شده درتغذيه نشخواركنندگان، مي توان بخشي از نياز هاي غذايي (به ويژه نيتروژن و مواد معدني) آن ها را تامين نمود، هر چندكه در مورد گوسفند داشتي نياز به بررسي هاي بيشتري دارد.

استفاده از خوراک دام پروماک در دنیا

در حال حاضر در صنعت دنیا تبدیل بستر طیور گوشتی به خوراک دام یکی از روش های بسیار کار آمد است که دولت ها آن را در دستور کار قرار داده اند. در اروپا نیز کشور هلند در استفاده از کود مرغی فرآوری شده برای گوسفند و گوساله پرواری پیش قدم شده است.

در اینجا به بررسی اثر خوراک دام پروماک بر شکمبه گوسفند از دید علمی و بررسی نتایج آزمایش های انجام شده پرداخته ایم.

خوراک دام پروماک بعنوان منبع انرژی و پروتئین می تواند در دام های پرواری تا ضریب 30 درصد از کنسانتره را در بر گیرد. با توجه به قیمت مناسب خوراک دام پروماک و اثر مثبتی که این خوراک بر رشد ، سلامت و تبدیل به گوشت بر روی دام های نشخوار کننده دارد، میتواند هزینه خوراک نهایی را به مراتب کاهش دهد. از طرفی ضریب تبدیل به گوشت عدد بالاتری است، پس در پایان دوره نیز نتیجه مطلوب تری حاصل خواهد شد.

چكيده مقاله

اين پژوهش به منظور بررسي اثر منبع انرژي به همراه كود مرغي بر ارزش غذايي و بيوسنتز شكمبه، با استفاده از سه جيره حاوي انرژي و پروتئين يكسان بر روي گوسفند انجام گرفت. سه جيره غذايي بر پايه يونجه و كاه (هر يك به نسبت 26 درصد) با نسبت مساوي كود مرغي (24درصد) تنظيم شد و 24 درصد باقي مانده آن در جيره هاي اول، دوم و سوم به ترتيب با استفاده از بلغور ذرت، بلغور جو و ملاس چغندر تامين گرديد . آزمايش بر روي 15 راس گوسفند نر مغاني با ميانگين وزن زنده 62 كيلوگرم در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تميار (جيره غذايی) و 5 تكرار صورت گرفت. طول دوره آزمايش بر روي دام ها 28 روز بود كه 21 روز به عنوان دوره سازگاري و يك هفته براي جمعآوري نمونه اختصاص داده شد .

بررسی نتایج

نتايج نشان داد كه استفاده ازملاس سبب بهبود قابليت هضم ماده خشك (DM) ، پروتئين خام (CP) و ديواره سلولي منهاي خاكستر ( NDFom )گرديد ( 0/05 < p ) ولي قابليت هضم ماده آلي (DOM) ، قابليت هضم ماده آلي در ماده خشك (DOMD) و انرژي قابل متابوليسم (ME) تحت تاثير منبع انرژي جيره قرار نگرفت.

در گوسفندان تغذيه شده با جيره حاوي ملاس ، نسبت به ساير جيرههاي آزمايشي، توليد پروتئين ميكروبي (MP) و ابقاء نيتروژن به طور معنيداري بهبود يافت ( 0/05 < p ). مقدار pH شكمبه در گوسفندان تغذيه شده با جيره حاوي ملاس در مقايسه با جيره حاوي ذرت يا جو به طور معنيداري كاهش يافت ( 0/05 < p ) . غلظت آمونياك شكمبه در حيوانات تغذيه شده با جيره حاوي ملاس در مقايسه با جيره حاوي ذرت كاهش يافت ( 0/05 < p ). مصرف ملاس سبب افزايش غلظت كل اسيدهاي چرب فرار شكمبه و نيز بوتيرات شد (0/05 < p ). غلظت نيتروژن اورهاي خون تحت تاثير مصرف ملاس كاهش يافت ( 0/05 < p ) اما ساير متابوليت هاي اندازه گيري شده در خون تحت تاثير م نبع انرژي جيره غذايي قرار نگرفت.

نتیجه گیری نهایی

به طور كلي نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه استفاده از ملاس چغندر به عنوان مكمل انرژي ، همراه با مصرف كود مرغي عمل آوري شده در جيره غذايي سبب بهبود سنتز پروتئين ميكروبي در شكمبه، ابقاء نيتروژن و غلظت كل اسيدهاي چرب فرار .شد بنا بر اين با توجه به اين كه مصرف كود مرغي از نظر تامين منابع نيتروژن درجيره غذايي نشخواركنندگان داراي اهميت مي باشد، با استفاده از ملاس به همراه كود مرغي مي توان بازده نيتروژن را در توليد پروتئين ميكروبي بهبود بخشيد .