مهمترین بخش، در عین حال هزینه برترین قسمت مبحث تغذیه دام و طیور، تولید نهاده دام می باشد. در صنعت مرغداری و دامداری، در تامین خوراک هرگونه صرفه جویی انجام شود، به افزایش میزان سود نهایی می‌انجامد. دامداران و مرغداران تلاش میکنند تا تغذیه مصرفی مزرعه خود را از همان محل مزرعه تولید کنند. با این کار هزینه نهایی خوراک برای مرغدار یا دامدار ارزانتر از خوراک آماده تمام می‌شود. اگر قصد دارید خط تولید خوراک دام و طیور داشته باشید، نیازمند سرمایه جداگانه و تجهیزات هستید. در این مطلب با ما همراه باشید تا آموزش راه اندازی خط تولید نهاده دام و طیور را بیاموزید و با انواع نهاده دام آشنا شوید.
آشنایی با نهاده دامی و انواع آن
به نوعی می توان گفت به هر خدمت، تجهیز، ماده مصرفی یا ابزاری که برای رشد و پرورش حیوانات استفاده می شود، با نهاده های دامی در ارتباط است. می توان گفت بین تولید محصولات کشاورزی و نهاده های دامی ارتباطی مستقیم برقرار است؛ این بدین معناست که بیشتر محصولات کشاورزی به عنوان ماده مصرفی برای پرورش دام و طیور استفاده می شود. محصولات علوفه ای و برگی، کاه و کلش باقی مانده، پس از برداشت دانه و برخی از غلات مثل جو به صورت مستقیم و همچنین کنجاله بعضی از دانه های روغنی مانند سویا به عنوان نهادهای دامی مصرف می شوند.
انواع نهاده های دامی شامل موارد زیر می باشد:
● دانه سویا
● دانه ذرت
● گندم
● جو
● گلوتن ذرت
● سبوس گندم
● آرد دامی
● پوسته ذرت غنی شده
● جوش شیرین
● کنجاله کلزا
● کاه و کلش
● بقایای زراعت و پسماند کارخانجات صنعتی مانند چغندر و نیشکر
نحوه ساخت کارگاه تولید نهاده دام
نحوه ساخت کارگاه تولید خوراک دام و طیور یک کار کاملاً تخصصی می باشد؛ برای ساخت آن باید از نحوه ترکیب مواد اولیه با درصد های مختلف دانش کافی داشته باشید. این درصد ها توسط متخصص دام و طیور مشخص شده است، همچنین خوراک مورد نیاز دام و طیور مختلف تعیین می شود. درصد مواد غذایی موجود در جیره در دوره های مختلف رشد با هم متفاوت هستند. این موارد توسط کارشناس باید بررسی شود و با نظر او اقدام شود. تولید خوراک دام و طیور نیازمند یک سوله با بخش های جداگانه می باشد یکی از بخش ها مختص انبار نگهداری مواد اولیه است، این مواد اولیه شامل ذرت، گندم، سویا و… هستند. این مواد باید در اتاق خشک و تمیز با دمای مناسب انبار شده و با کیفیت نگهداری شوند.
خوراک دام ارزان پروماک یک گزینه اقتصادی و مقرون به صرفه است. این خوراک علاوه بر هزینه کمتر باعث حفظ سلامت دام و تامین نیازهای آن می‌شود.
میزان مصرف نهاده‌های خوراک دام
در بین نهاده های خوراک دام ۳ نهاده اصلی و پر مصرف دامی در کشور شامل ذرت، کنجاله سویا و جو می باشد که نیاز به این نهادها به میزان ۲۱ یک میلیون تن می باشد، ۱۶ میلیون تن آن به صورت سالانه از راه واردات تامین می شود. دلیل این واردات نبود ماشین آلات و تکنولوژی های لازم، شرایط آب و هوایی، کمبود منابع آبی و استراتژی های مناسب تولید محصولات کشاورزی می باشد.
تمامی نهاده های دام و طیور غذای اصلی حیوانات و پرندگان اهلی را تشکیل می دهند. از دو قرن پیش با رشد دامپروری و پیشرفت صنعت تغذیه و همچنین تولید خوراک های صنعتی، نهاده دامی و مواد خام اولیه در طبقه بندی غذایی دام و طیور قرار گرفته است. از آنجایی که تامین نهاده های دامی به میزان کافی اهمیت دارد و کم و بیش آن به طور مستقیم در زنجیره غذایی انسان ها و تامین گوشت و مواد پروتئینی موثر است. به طور تقریبی میزان نهادهایی که برای خوراک دام و طیور و آبزیان در کشور مصرف می شود به مقدار ۷۸ میلیون تن می باشد که به صورت وارداتی و یا تولیدی تامین می شود.
نهاده ها برای تغذیه دام و طیور، ذرت دامی است که تولید آن به دو شکل ذرت دانه ای و ذرت علوفه ای می باشد. ذرت دانه ای بیشتر برای مصرف طیور و ذرت علوفه ای برای تغذیه دام استفاده می شود.
میزان تولید و مصرف نهاده دام در کشور
بر اساس آمار به دست آمده در حدود یک میلیون و ۲۰۰ تن ذرت، حدود ۴۰ هزار تن کنجاله سویا و سه میلیون و ۹۰۰ تن جو به صورت سالانه در کشور تولید می شود. علوفه ها نیز حدود ۸۰ میلیون تن برای مصرف علوفه دام تولید شده است که از این مقدار تقریباً بین ۲۰ تا ۲۲ میلیون تن آن شامل شبدر، یونجه، علوفه های سیلویی مانند ارزن علوفه ای، ذرت، سورگون، چغندر علوفه ای می باشد.
کشت نهاده های دامی در استان‌هایی مثل مازندران، گرگان، اردبیل، اهواز بسیار کارآمد است. وزارت جهاد کشاورزی طبق آمار نامه ای که در سال ۹۸_۹۹ ابلاغ کرد، ذرت دانه ای حدود ۱۳۸ هزار هکتار و ذرت علوفه ای ۲۲۰ هزار هکتار سطح زیر کشت دارند. امکان و سابقه کشت جو و محصولات علوفه ای در همه استان ها، سویا در استان های اردبیل، مازندران گلستان و ذرت در شمال خوزستان می باشد. پیشنهاد می شود کشت هر کدام از نهاده ها در مناطق حاصل خیز و سازگار با آن نهاد باشد. برای جهش تولید در این بخش باید فناوری های نو وارد شود و آموزش کشاورزان نیز در دستور عمل قرار گیرد.
دانش بنیان ها توصیه می کنند برای افزایش بهره وری در تولید و جایگزینی این نهادها، سطح زیر کشت برخی از نهادها مثل سویا و ذرت افزایش یابد. در این صورت میزان واردات این نهادها کاهش خواهد داشت. برای این کار می توان از ضایعات نیشکر، نخل خرما، مخمر هیدرولیزه استفاده کرد که راهکارهای جایگزین بسیار خوبی هستند. برای تامین پروتئین دام می توان از پر مرغ و پر ماکیان نیز استفاده کرد. پیشنهاد دیگر دانش بنیان ها استفاده از مگس خانگی، لارو حشرات است که ۶۰ درصد وزن آن ها پروتئین تشکیل می دهد و برای تغذیه غذایی آبزیان مناسب هستند.
به طور کلی، فعالیت در زمینه تولید نهاده دام با کیفیت، گامی بسیار مهم در جهت افزایش فراورده‌های گوشتی و لبنی است. اگر قصد راه اندازی کارگاه تولید نهاده دام را دارید، به شما پیشنهاد میکنیم ابتدا با افرادی که در این زمینه مشغول به کار هستند، مشورت کنید و میزان سرمایه لازم برای آن را تخمین بزنید؛ همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، کارشناسان پروماک می توانند به خوبی شما را در این زمینه یاری دهند.
در این مقاله، با نهاده دام و انواع آن آشنا شدید؛ برای راه‌اندازی خط تولید نهاده دامی باید به دانش متخصصان اعتماد کنید تا میزان بهره وری بالاتری داشته باشید. از اینکه تا انتهای این محتوا با ما همراه بودید نهایت تشکر را داریم، امیدواریم این محتوا برای شما مفید و کاربردی باشد.
