کمبود منابع خوراک دام، به ویژه خوراک‌های پروتئینی، یکی از چالش‌های اصلی صنعت دامپروری است. استفاده از ضایعات کشاورزی و فرآورده‌های جانبی مانند کود مرغی فرآوری شده، به عنوان یک منبع پروتئینی و معدنی، می‌تواند راهکاری مناسب برای کاهش هزینه‌های خوراک دام باشد. با این حال، کود مرغی به تنهایی دارای کمبود انرژی است و برای بهبود ارزش غذایی آن، نیاز به افزودن منابع انرژی مناسب مانند ذرت، جو و ملاس چغندر قند دارد.
در سال‌های اخیر، با توجه به رشد سریع جمعیت و نیاز به تولید بیشتر محصولات دامی، تامین خوراک دام به یکی از چالش‌های اصلی تبدیل شده است. افزایش هزینه‌های خوراک و کمبود منابع خوراکی باعث شده است تا پژوهشگران به دنبال منابع جایگزین و اقتصادی‌تر برای تغذیه دام‌ها باشند. یکی از این منابع، کود مرغی است که به دلیل دارا بودن مواد مغذی و نیتروژن بالا، می‌تواند به عنوان مکمل غذایی در جیره نشخوارکنندگان مورد استفاده قرار گیرد.
خوراک دام ارزان پروماک یک گزینه عالی برای سلامت و وزن گیری دام است. اسفاده از خوراک دام ارزان پروماک علاوه بر ارزان بودن حافظ سلامتی دام نیز است.
اهداف پژوهش اﺛﺮ ﻛﻮد ﻣﺮغی ﻋﻤﻞ آوری ﺷﺪه ﺑﺮ گوارش پذیری و ﺑﻴﻮﺳﻨﺘﺰ ﺷﻜﻤﺒﻪ گوسفند
هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات استفاده از منابع مختلف انرژی در جیره حاوی کود مرغی فرآوری شده بر گوارش‌پذیری و بیوسنتز شکمبه گوسفندان است. همچنین، این مطالعه به دنبال یافتن راه‌حل‌های عملی برای بهبود کیفیت و کارایی خوراک دام و کاهش هزینه‌های تولید است.
نحوه تهیه و فرآوری کود مرغی
کود مرغی مورد استفاده در این پژوهش از یک سالن جوجه‌کشی تهیه و تحت فرآیند حرارت غیر مستقیم قرار گرفت. هدف از این فرآیند، از بین بردن عوامل بیماری‌زا و بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کود بود. کود مرغی ابتدا خشک و سپس با استفاده از دستگاه‌های حرارتی به مدت معینی در دمای 75 تا 85 درجه سانتی‌گراد فرآوری شد.
جیره های غذایی
سه جیره غذایی بر پایه یونجه و کاه گندم با نسبت مساوی کود مرغی (26 درصد) و 24 درصد دیگر مواد (ذرت، جو و ملاس چغندر) تنظیم شد. ترکیبات جیره‌ها به گونه‌ای بود که نیازهای انرژی و پروتئینی گوسفندان را تامین کند. در جیره اول از بلغور ذرت، در جیره دوم از بلغور جو و در جیره سوم از ملاس چغندر به عنوان منابع انرژی استفاده شد.
حیوانات مورد آزمایش
این پژوهش بر روی 15 راس گوسفند نر نژاد مغان با وزن میانگین 62 کیلوگرم و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. گوسفندان در شرایط کنترل شده و یکسان نگهداری شدند و تمامی آن‌ها از سلامت کامل برخوردار بودند.
نمونه‌گیری و تجزیه شیمیایی
نمونه‌گیری از خوراک مصرفی، مدفوع و ادرار گوسفندان به صورت روزانه انجام شد. نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل و تحت تجزیه شیمیایی قرار گرفتند. مقادیر ماده خشک، پروتئین خام، فیبر نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و انرژی قابل متابولیسم در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد.
نتایج حاصل از تحقیقات بر روی اﺛﺮ ﻛﻮد ﻣﺮغی ﻋﻤﻞ آوری ﺷﺪه ﺑﺮ گوارش پذیری و ﺑﻴﻮﺳﻨﺘﺰ ﺷﻜﻤﺒﻪ گوسفند
نتایج این پژوهش به شرح زیر است:
- هضم‌پذیری مواد غذایی
نتایج نشان داد که استفاده از ملاس به عنوان منبع انرژی در جیره حاوی کود مرغی باعث بهبود هضم دیواره سلولی و ماده خشک شد. همچنین، ملاس باعث افزایش سنتز پروتئین میکروبی و کاهش غلظت آمونیاک در شکمبه شد.
- بیوسنتز پروتئین میکروبی
میزان پروتئین میکروبی تولید شده در شکمبه گوسفندانی که از جیره حاوی ملاس استفاده کرده بودند، به طور قابل توجهی بیشتر از گوسفندانی بود که از جیره‌های حاوی ذرت و جو استفاده کرده بودند. این امر نشان‌دهنده اثر مثبت ملاس بر بیوسنتز پروتئین میکروبی در شکمبه است.
- غلظت آمونیاک و اسیدهای چرب فرار
استفاده از ملاس در جیره غذایی باعث کاهش غلظت آمونیاک و افزایش غلظت کل اسیدهای چرب فرار در شکمبه شد. این نتایج نشان می‌دهد که ملاس می‌تواند به عنوان یک منبع انرژی مناسب و موثر در بهبود فرآیندهای متابولیکی شکمبه مورد استفاده قرار گیرد.
موارد مورد بحث در پژوهش اثر کود مرغی بر عمل آوری شده بر گوارش پذیری و بیوستنز شکمبه گوسفند
موارد مورد بحث در این پژوهش به شرح زیر است.
- اهمیت استفاده از کود مرغی
کود مرغی به دلیل دارا بودن مواد معدنی و نیتروژن بالا، می‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی ارزشمند در جیره نشخوارکنندگان استفاده شود. با این حال، استفاده از کود مرغی به صورت خام ممکن است با خطرات بهداشتی همراه باشد. بنابراین، فرآوری حرارتی کود مرغی به منظور از بین بردن عوامل بیماری‌زا و بهبود کیفیت آن ضروری است.
- نقش منابع انرژی در جیره غذایی
انتخاب منبع انرژی مناسب در جیره غذایی می‌تواند تاثیر بسزایی در گوارش‌پذیری و بیوسنتز پروتئین میکروبی داشته باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از ملاس به عنوان منبع انرژی در جیره حاوی کود مرغی، باعث بهبود هضم‌پذیری مواد غذایی و افزایش تولید پروتئین میکروبی می‌شود.
- مقایسه منابع انرژی مختلف
در مقایسه با ذرت و جو، ملاس چغندر به دلیل دارا بودن کربوهیدرات‌های قابل تخمیر بیشتر، تاثیر مثبت‌تری بر فرآیندهای متابولیکی شکمبه داشت. این امر نشان‌دهنده اهمیت انتخاب منابع انرژی مناسب و استفاده از آن‌ها در ترکیب با کود مرغی است.
نتیجه گیری
استفاده از کود مرغی فرآوری شده به همراه ملاس به عنوان منبع انرژی در جیره غذایی نشخوارکنندگان می‌تواند باعث بهبود هضم‌پذیری مواد غذایی، افزایش تولید پروتئین میکروبی و کاهش غلظت آمونیاک در شکمبه شود. این نتایج نشان می‌دهد که ملاس می‌تواند به عنوان مکمل انرژی مناسبی در جیره غذایی نشخوارکنندگان استفاده شود و به بهبود کارایی خوراک و کاهش هزینه‌های تولید کمک کند.
پیشنهادات
1. استفاده از کود مرغی فرآوری شده: توصیه می‌شود که در جیره غذایی نشخوارکنندگان از کود مرغی فرآوری شده به همراه منابع انرژی مناسب مانند ملاس استفاده شود.
2. بررسی اثرات بلندمدت: انجام مطالعات بلندمدت برای بررسی اثرات استفاده مداوم از کود مرغی و ملاس در جیره غذایی بر سلامت و عملکرد دام‌ها ضروری است.
3. بهینه‌سازی فرآیندهای حرارتی: پژوهش‌های بیشتری در زمینه بهینه‌سازی فرآیندهای حرارتی برای افزایش کیفیت و ایمنی کود مرغی توصیه می‌شود.
4. آموزش و ترویج: آموزش و ترویج استفاده از کود مرغی فرآوری شده و منابع انرژی مناسب در جیره غذایی دام‌ها به کشاورزان و دامداران می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های تولید کمک کند.
برای دانلود کامل مقاله اﺛﺮ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي در ﺟﻴﺮه ﺣﺎوي ﻛﻮد ﻣﺮﻏﻲ ﻋﻤﻞ آوري ﺷﺪه ﺑﺮ گوارش پذیری و ﺑﻴﻮﺳﻨﺘﺰ ﺷﻜﻤﺒﻪ گوسفند بر روی عکس زیر کلیک کنید.
منابع
1. فضائلی، حسن و همکاران. “اثر منبع انرژی در جیره حاوی کود مرغی عمل آوری شده بر گوارش پذیری و بیوسنتز شکمبه گوسفند.” وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، 1392.
این مقاله به طور جامع به بررسی اثرات منابع مختلف انرژی در جیره حاوی کود مرغی فرآوری شده بر گوارش‌پذیری و بیوسنتز شکمبه گوسفندان پرداخته و نتایج مفیدی برای بهبود کیفیت و کارایی خوراک دام ارائه می‌دهد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، استفاده از کود مرغی فرآوری شده و ملاس می‌تواند به عنوان یک راهکار اقتصادی و موثر در تغذیه نشخوارکنندگان مورد استفاده قرار گیرد.
