کنسانتره دام همان مواد غذایی پر کالری هستند که برای افزایش انرژی به جیره غذایی دام اضافه می‌شود. به هر ماده‌ای که ترکیبی از یک یا چند نوع ماده دیگر باشد، کنسانتره گفته می‌شود. کنسانتره دامی منظور همان تغذیه دام است که برای تغذیه دام‌ها با یک فرمول خاص ترکیب می‌شوند. دانه‌ها، غلات‌ها، ویتامین‌ها و پروبیوتیک جزء این دسته کنسانتره‌های دامی هستند. دامداران به خوراک دام صنعتی که در کارخانجات تولید می‌شود نیز کنسانتره می‌گویند. دام‌ها نیز همانند انسان‌ها نیازمند تغذیه‌ای سالم و پر انرژی هستند تا بتوان گوشت و یا محصولات لبنی با کیفیتی از آنها دریافت کرد.
استفاده از خوراک دام ارزان پروماک علاوه بر اقتصادی بودن باعث حفظ سلامت دام نیز می‌شود. کافیست یک بار امتحان کنید.
مواد تشکیل دهنده کنسانتره دامی
در کنسانتره دامی مقدار زیادی سبوس گندم، کنجاله آفتابگردان و سویا، پودر ماهی و ذرت قرار دارد که برای پروار شدن دام بسیار مفید می‌باشند. شرکت‌های تولیدی مختلفی کنسانتره دامی را تولید می‌کنند. همانطور که می‌دانید تغذیه مناسب و سالم نقش موثری در تغذیه انسان‌ها دارد به این دلیل که تمامی محصولات گوشتی و لبنی که انسان از آن تغذیه می‌کند به وسیله دام و طیور تامین می‌شود. دلیل اهمیت کنسانتره دامی برای تغذیه دام جهت پروار شدن دام‌ها می‌باشد.
مزیت استفاده از کنسانتره در تغذیه دام
کنسانتره دامی از گیاهان یا مواد غذایی پرانرژی تولید می‌شود که در تغذیه دام‌ها بسیار موثر می‌باشد. این کنسانتره‌ها مزیت‌هایی دارند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
- کنسانتره سرشار از غلات، پروتئین و مواد مغذی دیگر است که ارزش غذایی تغذیه دام‌ها را افزایش می‌دهد.
- با قرار دادن کنسانتره در جیره غذایی دام، عملکرد و روند رشد و شیر و گوشت دام‌ها را افزایش می‌دهد.
- دامداران می‌توانند برای به صرفه بودن، کنسانتره را جایگزین مواد غذایی تازه کنند.
- با توجه به اینکه کنسانتره غلظت بسیار بالایی دارد به راحتی حمل می‌شود و می‌توان آن را به مدت طولانی ذخیره کرد.
فرایند تولید کنسانتره دامی به چه صورت است؟
فرایند تولید کنسانتره همانند استفاده از آن اهمیت بالایی دارد از این جهت که هر چه فرایند تولید دقیق‌تر و اصولی‌تر باشد، نتیجه بهتر و با کیفیت‌تر می‌شود. فرایند تولید کنسانتره دامی به این صورت است:
- وارد کردن مواد اولیه به کارخانه
در مرحله اول ابتدا مواد اولیه را در آزمایشگاه‌ها مورد آزمایش قرار می‌دهند تا از سلامت آن مطمئن شوند. سلامت و بهداست کنسانتره ها بسیار حائز اهمیت می باشد.
- مواد اولیه را با انبارها منتقل می‌کنند.
در این مرحله تمامی مواد اولیه را در انبار کارخانه ها منتقل می‌کنند.
- وزن و بررسی‌های نهایی
در اینجا مواد اولیه طبق فرمول‌های صادر شده توسط کارشناسان تغذیه، وزن گیری می‌شوند.
- میکروب زدایی
در مرحله چهارم مواد اولیه را به قسمت کاندیشنینگ جهت تزریق بخار و جلوگیری از میکروب و آلودگی انتقال می‌دهند و به آن بایندر اضافه کرده و از دستگاه پلت ساز عبور می‌دهند. سپس با جریان هوا خشک و خنک می‌شوند و در اینجا می‌توان کنسانتره دامی آماده شده را مشاهده کنند.
- روش نگهداری کنسانتره دام
محصول نهایی آماده شده که به صورت کنسانتره فشرده قرار گرفته شده را در سیلوها نگهداری می‌کنند.
اهمیت استفاد از کنسانتره دامی
در تمامی دوران زندگی دام‌ها تغذیه آنها باید مورد اهمیت بیشتری قرار بگیرد و از طرفی تغذیه باید طبق اصول و به روز مشخص شود. در سال‌های گذشته پرورش دام و تغذیه آنها شامل علوفه بود و تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن آنها تامین می‌شود ولی امروزه تغییرات ژنتیکی و یا تغییر نژاد باعث شده تا تغذیه‌ای مانند علوفه نتواند تمامی نیازهای دام را پاسخگو باشد. تغذیه درست و اصولی دام‌ها زمانی که به وزنی متعادل می‌رسند و به فروش می‌روند، مشخص می‌شود که هر دامی که سرحال‌تر و سالم‌تر باشد زودتر به فروش می‌رود. مصرف کنسانتره دام می‌تواند تمامی نیازهای دام را در طی مراحل مختلف زندگی آن تامین کند.
تهیه اصولی کنسانتره دام
رعایت اصول و استانداردهای لازم در تهیه کسنانتره دام بسیار پر اهمیت است چرا که در صورت رعایت نشدن این موارد مشکلات زیادی برای دام‌ها ایجاد می‌شود. این موارد اصولی شامل:
- استفاده از مواد مغذی و مورد نیاز دام‌ها به میزان کافی
- انواع چربی‌ها، ویتامین‌ها، آهن و پروتئین در کنسانتره دام گنجانده شود.
- کنسانتره دام باید به گونه‌ای باشد که تمامی انرژی دام را تامین نماید.
- خوش خوراک بودن و هضم آسان کنسانتره دام مورد توجه قرار بگیرد.
ساختار ظاهری کنسانتره دام نباید تغییر کند، به طور مثال در آب خیسانده نشود و یا با مواد دیگری ترکیب نشود. همچنین مصرف کنسانتره در جیره غذایی دام‌ها باید به طور کم کم اضافه شود. دامداران می‌توانند در کنار کنسانتره دام 200 گرم کاه گندم را نیز به دام‌ها بدهند. میزان مصرف کنسانتره دامی برای گاوهایی شیرده، روزانه 3یا 4 وعده می‌باشد. توجه داشته باشید اگر شیر دام از 7 درصد وزن بدنش در روز بیشتر باشد دام پر تولید محسوب می‌شود که باید برای این دسته از دام‌ها از کنسانتره دام پر تولید استفاده نمائید.
رعایت اصولی نگهداری کنسانتره دام جهت باروری دام
رعایت اصول نگهداری کنسانتره در شرایط مناسب به دام‌ها در درصد بالای باروری کمک خواهد کرد. در مرحله اولیه بارداری دام‌ها، کنسانتره را به میزان کمتری در جیره غذایی دام به صورت موقت قرار دهید و در 6 هفته مانده به زایمان مجدد میزان مورد نیاز از کنسانتره را در جیره غذایی اضافه کند. این امر بسیار مهم است و رعایت آن می‌تواند بالا بودن وزن تولد دام و رشد مناسب آن و همچنین تقویت سیستم ایمنی دام‌ها را تضمین کند و بر سلامت و وزن دام‌ها تاثیر گذار باشد.
