آنتروتوکسمی یکی از بیماری‌های حاد و کشنده در گوسفند و بز است که سالانه باعث مرگ و میر بالایی در گله‌ها می‌شود. این بیماری که به نام «ورم روده سمی» نیز شناخته می‌شود، معمولاً به صورت ناگهانی بروز کرده و اگر اقدامات پیشگیرانه انجام نشود، می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به دامدار وارد کند. با ما همراه شوید تا با بهترین روش های پیشگیری و درمان بیماری ورم سمی روده در دام آشنا شوید.
آنتروتوکسمی چیست؟
آنتروتوکسمی یک بیماری باکتریایی است که توسط Clostridium perfringens نوع C و D ایجاد می‌شود.
این باکتری‌ها به طور طبیعی در دستگاه گوارش دام وجود دارند، اما در شرایط خاص مانند پرخوری یا تغییر ناگهانی جیره غذایی، تکثیر شده و سمی قوی تولید می‌کنند که منجر به مرگ دام می‌شود.
علائم بالینی آنتروتوکسمی (ورم روده سمی)
- مرگ ناگهانی بدون علائم هشداردهنده
- تب بالا و بی‌قراری
- دل‌درد و لگد زدن به شکم
- اسهال شدید (گاهی خونی)
- زمین‌گیر شدن و مرگ در عرض چند ساعت
عوامل مستعدکننده بیماری آنتروتوکسمی دام
تعدادی از شرایط می‌توانند رشد باکتری کلستریدیوم و بروز بیماری را تحریک کنند:
- تغذیه زیاد با کنسانتره دام یا جیره پرکالری
- استفاده ناگهانی از خوراک دام جدید بدون تطبیق تدریجی
- کم‌تحرکی دام یا استرس ناشی از تغییر شرایط محیطی
- سیستم ایمنی ضعیف یا سوءتغذیه
روش‌های تشخیص بیماری آنتروتوکسمی در دام
تشخیص قطعی بیماری معمولاً با کالبدگشایی و بررسی پاتولوژیک انجام می‌شود.
اما دامپزشک می‌تواند بر اساس علائم بالینی، سابقه تغذیه‌ای و سرعت مرگ و میر در گله، آنتروتوکسمی را تشخیص دهد. استفاده از خوراک دام در تغذیه دام نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین دلیل باید از بهترین و باکیفیت ترین و مطمئن ترین نوع خوراک دام نیز استفده کنید تا سلامت دام نیز حفظ شود.
قطعی ترین درمان آنتروتوکسمی (بیماری ورم روده سمی)
درمان این بیماری به دلیل سرعت پیشرفت بسیار سخت است. با این حال در مراحل اولیه ممکن است بتوان با اقدامات زیر جان دام را نجات داد:
- تزریق سرم ضد سم (آنتی‌توکسین کلستریدیوم)
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌های قوی طبق دستور دامپزشک
- مایع‌درمانی برای جبران آب و الکترولیت
- اصلاح فوری جیره غذایی
پیشگیری؛ مهم‌ترین راه مقابله با بیماری آنتروتوکسمی
پیشگیری از آنتروتوکسمی بسیار مؤثرتر و اقتصادی‌تر از درمان آن است. مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه شامل:
- واکسیناسیون منظم گوسفندان و بزها با واکسن آنتروتوکسمی
- تنظیم جیره غذایی با استفاده از خوراک دام باکیفیت
- استفاده از مکمل پروتئینی دام برای تقویت سیستم ایمنی
- جلوگیری از پرخوری و تطبیق تدریجی در تغییرات غذایی
نقش پروماک در پیشگیری از بیماری آنتروتوکسمی
پروماک با ارائه محصولاتی نظیر کنسانتره دام، مکمل‌های تغذیه‌ای تخصصی و خوراک کامل، نقش کلیدی در افزایش سلامت دام‌ها و کاهش ریسک ابتلا به آنتروتوکسمی دارد.
استفاده از محصولات باکیفیت تغذیه‌ای نه‌تنها باعث رشد بهتر دام می‌شود بلکه سیستم ایمنی آن‌ها را در برابر بیماری‌های مرگبار تقویت می‌کند. خوراک دام ارزان پروماک یک گزینه عالی برای تامین نیازهای بدن دام و حفظ سلامت عمومی بدن دام است.
پرسش‌های متداول
آیا آنتروتوکسمی درمان دارد؟
در مراحل اولیه شاید؛ ولی درمان اغلب موفقیت‌آمیز نیست.
آیا این بیماری قابل انتقال است؟
خیر، مسری نیست اما شرایط مشترک باعث شیوع گله‌ای آن می‌شود.
بهترین سن برای واکسن چه زمانی است؟
از ۴ هفتگی برای بره‌ها و تکرار سالانه برای دام بالغ.
نقش تغذیه در پیشگیری چیست؟
تغذیه اصولی با مکمل پروتئینی دامی و خوراک کنترل‌شده، احتمال بیماری را کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
آنتروتوکسمی یک بیماری حاد، سریع‌الانتقال و مرگبار است که تنها با برنامه پیشگیرانه دقیق می‌توان از آن جلوگیری کرد. واکسیناسیون، تغذیه استاندارد و مدیریت صحیح گله، راهکارهایی اثبات‌شده برای محافظت از سرمایه دامی هستند. برای تأمین جیره مناسب، استفاده از محصولات معتبر مثل مکمل‌ها و کنسانتره ارزان قیمت دام پروماک توصیه می‌شود.
