تب برفکی، یکی از بیماریهای ویروسی شایع وبسیار واگیردار در میان دامها است که خسارات اقتصادی سنگینی به دامداران وارد میکند. این بیماری میتواند گاو، گوسفند، بز و حتی خوک را مبتلا کند. اما سوال اصلی اینجاست: تب برفکی چند روز طول میکشد؟
به طور کلی، میتوان گفت دوره بیماری تب برفکی بین 7 تا 14 روز به طول میانجامد. البته نوع دام، شدت بیماری و درمان از عواملی هستند که میتوانند بر طول دوره بیماری تاثیرگذار باشند. در این مقاله به طور کامل به بررسی این عوامل و مراحل مختلف بیماری تب برفکی تاثیر خوراک دام بر آن میپردازیم تا پاسخ دقیقتری به سوال شما ارائه دهیم.
در این محتوا می خوانید:
Toggleعوامل موثر بر طول دوره تب برفکی در دام ها
همانطور که اشاره شد، طول دوره بیماری تب برفکی میتواند تحت تاثیر عوامل مختلفی تغییر کند. در این بخش به بررسی مهمترین این عوامل میپردازیم:

1- نوع دام مبتلا
نوع دام یکی از مهمترین عوامل موثر بر طول دوره بیماری است. به طور کلی، دوره بیماری در گاوها نسبت به گوسفند و بز طولانیتر است. همچنین، نژاد دام نیز میتواند در این زمینه تاثیرگذار باشد.
2- شدت بیماری دام
شدت بیماری نیز نقش مهمی در تعیین طول دوره تب برفکی دارد. در مواردی که علائم بیماری خفیف باشد، دوره بیماری نیز کوتاهتر خواهد بود. اما در موارد شدید، ممکن است دوره بیماری تا چند هفته نیز طول بکشد.
3- نحوه درمان دام ابتلا
شروع درمان به موقع و مناسب میتواند به طور قابل توجهی طول دوره بیماری را کاهش دهد. استفاده از داروهای ضد ویروس، آنتیبیوتیکها و مراقبتهای حمایتی از جمله روشهای موثر در درمان تب برفکی هستند.
مراحل بیماری تب برفکی و طول مدت هر مرحله
بیماری تب برفکی در سه مرحله اصلی پیشرفت میکند:
1- دوره کمون
دوره کمون به فاصله زمانی بین ورود ویروس به بدن دام تا ظهور اولین علائم گفته میشود. طول دوره کمون در تب برفکی معمولا بین 2 تا 14 روز است. در این دوره، دام آلوده به ویروس است و میتواند آن را به دامهای دیگر منتقل کند، حتی اگر خودش هیچ علامتی نداشته باشد.
2- دوره حاد
در این دوره، علائم بیماری به طور واضح ظاهر میشوند. این علائم شامل تب، تاول و زخم در دهان و پاها، لنگش، ریزش بزاق و کاهش اشتها هستند. طول دوره حاد معمولا بین 1 تا 2 هفته است. در این دوره، دام بسیار آسیبپذیر است و نیاز به مراقبتهای ویژه دارد.
3- دوره نقاهت
در این دوره، علائم بیماری به تدریج کاهش مییابند و دام بهبود مییابد. طول دوره نقاهت میتواند متفاوت باشد و به عواملی مانند شدت بیماری، درمان و سیستم ایمنی دام بستگی دارد. در این دوره نیز دام هنوز میتواند ویروس را به دامهای دیگر منتقل کند، بنابراین رعایت اصول بهداشتی و قرنطینه دام بسیار مهم است.
به طور کلی تب برفکی چند روز طول میکشد؟
- کمون: ۲–۱۴ روز
- دوره حاد: ۱–۲ هفته
- نقاهت: تا چند هفته
- میانگین کل: ۷ تا ۱۴ روز اما بسته به شدت تا ۳۰ روز
جدول کامل طول دوره بیماری تب برفکی برای حیوانات مختلف
| نوع دام | طول کمون | طول دوره حاد | دوره نقاهت | مجموع تقریبی |
|---|---|---|---|---|
| گاو | 2–14 روز | 7–14 روز | 2–3 هفته | 30+ روز |
| گوسفند | 2–7 روز | 3–7 روز | 1–2 هفته | 14–21 روز |
| بز | شبیه گوسفند | — | — | — |
علائم تب برفکی و تشخیص زودهنگام
تشخیص زودهنگام تب برفکی نقش بسیار مهمی در کنترل بیماری و کاهش طول دوره آن دارد. آشنایی با علائم این بیماری به شما کمک میکند تا در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک در دامهای خود، سریعا با دامپزشک تماس بگیرید.
علائم شایع تب برفکی در دام عبارتند از:
- تب: افزایش دمای بدن یکی از اولین علائم تب برفکی است.
- تاول: تاولهای پر از مایع در دهان، روی زبان، لثهها و همچنین در ناحیه تاج سم و بین انگشتان ظاهر میشوند. این تاولها ممکن است پاره شده و زخمهای دردناکی ایجاد کنند.
- زخم: زخمها در دهان و پاها باعث درد و ناراحتی دام میشوند و ممکن است باعث لنگش و کاهش اشتها شوند.
- لنگش: درد ناشی از زخمها در پاها باعث لنگش دام میشود. در موارد شدید، دام ممکن است به هیچ وجه نتواند راه برود.
- ریزش بزاق: زخمها در دهان باعث افزایش تولید بزاق و ریزش آن از دهان میشوند.
- کاهش اشتها: درد و ناراحتی ناشی از زخمها در دهان باعث کاهش اشتها و کاهش وزن دام میشود.
- کاهش تولید شیر: در دامهای شیرده، تب برفکی باعث کاهش قابل توجه تولید شیر میشود.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم در دامهای خود، بلافاصله با دامپزشک تماس بگیرید. تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان میتواند به کاهش طول دوره بیماری و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.
راههای کوتاه کردن دوره بیماری تب برفکی در دام ها
هرچند دوره بیماری تب برفکی معمولا بین 7 تا 14 روز به طول میانجامد، اما با رعایت نکات زیر میتوان این دوره را کوتاهتر کرد و به بهبود سریعتر دام کمک کرد:
1- مراجعه سریع به دامپزشک: در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک به تب برفکی در دامهای خود، بلافاصله با دامپزشک تماس بگیرید. تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان نقش بسیار مهمی در کاهش طول دوره بیماری و جلوگیری از عوارض جدی دارد. دامپزشک با معاینه دام و انجام آزمایشهای لازم، میتواند بیماری را تشخیص داده و درمان مناسب را شروع کند.
2- درمان دارویی: دامپزشک ممکن است برای درمان تب برفکی از داروهای مختلفی مانند داروهای ضد ویروس، آنتیبیوتیکها و داروهای ضد التهاب استفاده کند. این داروها به کاهش علائم بیماری و جلوگیری از عفونتهای ثانویه کمک میکنند. همچنین، ممکن است از محلولهای ضدعفونی کننده برای شستشوی دهان و پاهای دام استفاده شود.
3- مراقبتهای حمایتی: علاوه بر درمان دارویی، مراقبتهای حمایتی نیز در کاهش طول دوره بیماری و بهبود سریعتر دام موثر هستند. این مراقبتها شامل مواردی مانند تامین آب و غذای کافی و مناسب برای دام، استراحت کافی، جلوگیری از استرس و نگهداری دام در محیطی تمیز و آرام هستند. همچنین، میتوان از مواد نرم کننده برای تسکین درد ناشی از زخمها در دهان و پاها استفاده کرد.
استفاده از خوراک دام ارزان میتواند تمام نیازهای دام شما را رو به طور کامل برطرف کند و همچنین مقرون به صرفه باشد.
پیشگیری از تب برفکی در دام ها
پیشگیری از تب برفکی نه تنها به سلامت دامهای شما کمک میکند، بلکه از خسارات اقتصادی سنگین ناشی از این بیماری نیز جلوگیری میکند. با رعایت نکات زیر میتوانید خطر ابتلا به تب برفکی را در دامداری خود به حداقل برسانید:
1- واکسیناسیون دام
واکسیناسیون یکی از موثرترین راههای پیشگیری از تب برفکی است. واکسن تب برفکی به ایجاد ایمنی در برابر ویروس کمک میکند و از ابتلا به بیماری جلوگیری میکند. حتما با دامپزشک خود در مورد برنامه واکسیناسیون مناسب برای دامهای خود مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که واکسیناسیون به تنهایی کافی نیست و باید همراه با سایر روشهای پیشگیری انجام شود.
2- رعایت اصول بهداشتی دام
رعایت اصول بهداشتی در دامداری نقش بسیار مهمی در پیشگیری از تب برفکی دارد. این اصول شامل مواردی مانند تمیز نگه داشتن محیط دامداری، ضدعفونی کردن وسایل و تجهیزات، جلوگیری از ورود دامهای جدید بدون قرنطینه و کنترل حشرات و جوندگان هستند. همچنین، آموزش کارکنان دامداری در مورد روشهای صحیح بهداشتی بسیار مهم است.
3- قرنطینه دام
در صورت خرید دام جدید یا بازگشت دام از مناطق آلوده، حتما آنها را به مدت کافی قرنطینه کنید. در طول دوره قرنطینه، دامها را به طور منظم معاینه کنید و در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک، با دامپزشک تماس بگیرید.

در مقاله 6 روش موثر رشد سریع بره پرواری به بهترین و کاربردی ترین روش های پروارشدن بره آشنا کرده ایم.
اشتباهات رایج دامداران در هنگام بروز تب برفکی
دامداران باید از هرگونه داروی نامناسب و اشتباه، تماس دام آلوده یا سایر دام ها و … خودداری کنند تا دیگر دامها به تب برفکی مبتلا نشوند.
❌ استفاده از داروی اشتباه
❌ تماس دام بیمار با دامهای سالم
❌ ضدعفونی نکردن محیط
❌ عدم جداسازی شیر دام بیمار
دام مبتلا به تب برفکی چند روز باید قرنطینه شود؟
برای دامهای مبتلا یا مشکوک به تب برفکی، دوره قرنطینه استاندارد بین ۱۴ تا ۲۱ روز توصیه میشود. این بازه زمانی بر اساس موارد زیر تعیین شده است:
1) دوره کمون ویروس (۲ تا ۱۴ روز)
دام میتواند قبل از بروز علائم هم ویروس را پخش کند، بنابراین قرنطینه باید شامل این دوران باشد.
2) ادامه دفع ویروس بعد از بهبود علائم (حدود ۷ روز)
حتی پس از فروکش کردن تب و زخمها، دام هنوز هم قابلیت انتقال ویروس را دارد.
همچنین متخصصان دامپزشکی برای قطع کامل چرخه انتقال توصیه میکنند که:
✔ دامهای مبتلا حداقل ۱۴ روز و تا زمانی که تمام تاولها و زخمها خشک نشده باشد، قرنطینه ادامه یابد.
✔ دامهای مشکوک یا در تماس با دام بیمار ۲۱ روز باید قرنطینه شوند؛ چون ممکن است هنوز وارد مرحله بروز علائم نشده باشند.
✔ و در دامداریهای آلوده: اغلب توصیه میشود هیچ دامی وارد یا خارج نشود تا حداقل ۳۰ روز پس از آخرین مورد ثبت شده.
چرا قرنطینه دام آلوده به تب برفکی اینقدر مهم است؟
- ویروس تب برفکی فوقالعاده واگیردار است
- از طریق کفش، لباس، آب، خوراک، باد و پرندگان هم منتقل میشود
- یک دام بیمار میتواند کل گله را در چند روز آلوده کند
سخن آخر
در این مقاله به بررسی سوال مهم “تب برفکی چند روز طول میکشد؟” پرداختیم. همانطور که مطالعه کردید، طول دوره این بیماری به عوامل مختلفی مانند نوع دام، شدت بیماری و درمان بستگی دارد و به طور کلی بین 7 تا 14 روز متغیر است.
همچنین با علائم تب برفکی، مراحل مختلف بیماری و راههای کوتاه کردن دوره آن آشنا شدید. به خاطر داشته باشید که تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان نقش بسیار مهمی در کنترل بیماری و کاهش خسارات ناشی از آن دارد.
پیشگیری از تب برفکی با رعایت اصول بهداشتی، واکسیناسیون و قرنطینه دامهای آلوده میتواند به طور قابل توجهی از شیوع این بیماری در دامداریها جلوگیری کند.
امیدواریم این مقاله به شما در درک بهتر بیماری تب برفکی و مقابله با آن کمک کرده باشد. در بخش بعدی، به برخی از سوالات متداول در مورد این بیماری پاسخ خواهیم داد.
سوالات متداول در مورد تب برفکی
در این بخش به برخی از سوالات رایج در مورد تب برفکی پاسخ میدهیم:
1- آیا تب برفکی به انسان منتقل میشود؟
با اینکه بیماری فقط دامها را مبتلا میکند. اما تب برفکی بهندرت ممکن است به انسان منتقل شود، ولی انتقال آن بسیار نادر و کمخطر است.
2- آیا گوشت و شیر دامهای مبتلا به تب برفکی قابل مصرف است؟
خیر، گوشت و شیر دامهای مبتلا به تب برفکی قابل مصرف نیست. این محصولات میتوانند حاوی ویروس باشند و باعث انتقال بیماری به سایر دامها و حتی انسان شوند.
3- آیا تب برفکی درمان قطعی دارد؟
خیر، تب برفکی درمان قطعی ندارد. اما با تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان، میتوان علائم بیماری را کاهش داد و از عوارض جدی جلوگیری کرد.
4- چگونه میتوان از شیوع تب برفکی در دامداری جلوگیری کرد؟
با رعایت اصول بهداشتی، واکسیناسیون و قرنطینه دامهای آلوده میتوان از شیوع تب برفکی در دامداری جلوگیری کرد.
5- آیا تب برفکی باعث مرگ دام میشود؟
در موارد شدید، تب برفکی میتواند باعث مرگ دام شود. اما با تشخیص زودهنگام و درمان به موقع، میتوان از مرگ و میر ناشی از این بیماری جلوگیری کرد.
6- تب برفکی چند روز طول میکشد؟
طول دوره این بیماری به عوامل مختلفی مانند نوع دام، شدت بیماری و درمان بستگی دارد و به طور کلی بین 7 تا 14 روز متغیر است.
امیدواریم این مقاله به شما در درک بهتر بیماری تب برفکی و مقابله با آن کمک کرده باشد. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به اطلاعات بیشتر، میتوانید با ما تماس بگیرید.






2 پاسخ
در سوالات متداول در جواب سوال اول گفته شده خیر، تب برفکی به انسان منتقل نمیشود. این بیماری فقط دامها را مبتلا میکند. ودر جواب سوال دوم گفته شده خیر، گوشت و شیر دامهای مبتلا به تب برفکی قابل مصرف نیست. این محصولات میتوانند حاوی ویروس باشند و باعث انتقال بیماری به سایر دامها و حتی انسان شوند. لطفا توضیح بدید.
سلام بله چشم…
در اصل تب برفکی (Foot and Mouth Disease – FMD) عمدتاً بیماری دامها (مثل گاو، گوسفند، بز و خوک) است و به ندرت به انسان منتقل میشود.
موارد انتقال به انسان بسیار نادر و بیشتر در افرادی دیده میشود که تماس مستقیم و نزدیک با دام آلوده یا بافتهای آن دارند (مثل کارکنان کشتارگاهها)