در سال‌های اخیر، استفاده از کود مرغی در تغذیه دام به دلیل ارزش غذایی بالا و صرفه‌جویی اقتصادی، با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است. با این حال، استفاده‌ی غیراصولی و مستقیم از کود مرغی خام، میتواند پیامدهای جدی برای سلامت دام‌ها از بروز اختلالات گوارشی گرفته تا کاهش بهره‌وری در تولید گوشت به‌همراه داشته باشد.
در این میان، تفاوت اساسی میان کود مرغی خام و کود مرغی فرآوری‌شده اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. کود مرغی فرآوری‌شده، طی فرآیندهایی همچون تخمیر کنترل‌شده، کاهش سطح آمونیاک، حذف عوامل بیماری‌زا و متعادل‌سازی مواد مغذی، به محصولی ایمن و مفید برای جیره غذایی دام‌ها تبدیل می‌شود. با ما همراه باشید تا با مزایا کود مرغی فرآوری شده برای دام آشنا شوید.
کود مرغی چیست؟ (کود مرغی خام)
کود مرغی چیست؟ کود مرغی از فضولات مرغ و بستر آنها مانند شامل پوشال، کاه و … تهیه شده است. امروزه کود مرغی فرآوری شده در صنعت دامپروری به دلیل خواص بالا و مقرون به صرفه بودن، بین دامداران محبوب شده است. به همین علت پروماک محصولی تحت عنوان خوراک دام ارزان، که متشکل از کود مرغی فرآوری شده با انواع ویتامین ها، پروتئین ها و موادمعدنی مغذی مورد نیاز دام است، ارائه داده است.
کود مرغی فرآوری شده چیست و چه تفاوتی با کود مرغی خام دارد؟
کود مرغی خام شامل فضولات مرغ بدون انجام فرایندهای خاص مانند حذف عوامل بیماری زا است. اما کود مرغی فرآوری شده با استفاده از دستگاه های تخصصی و پیشرفته به حذف عوامل بیماری زا و ترکیبات مضر کود مرغی خام نیز میپردازد. همجنین پروماک با افزودن منابع مختلفی از ویتامین ها و مواد مغذی به خوراک دام باعث افزایش ارزش غذایی این خوراک نیز شده است.
مزایای کود مرغی فرآوری‌شده در تغذیه دام
- ارزش غذایی بالا: سرشار از پروتئین، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر کمیاب برای بهبود رشد و ایمنی دام‌ها.
- کاهش هزینه‌های تغذیه‌ای: اقتصادی‌تر نسبت به مکمل‌های تجاری بدون افت کیفیت تغذیه‌ای.
- ایمنی بیشتر نسبت به کود خام: حذف عوامل بیماری‌زا و ترکیبات مضر در فرآیند تولید.
- پایداری زیست‌محیطی: بخشی از چرخه بازیافت و کاهش آلودگی محیطی.
- جلوگیری از بروز انواع بیماری ها: جلوگیری از سوء تغذیه در دام و تامین نیازهای ضروری بدن برای جلوگیری از انواع بیماری ها.
- افزایش وزن دام: یکی از راه های رشد سریع بره پرواری و گاو، استفاده از خوراک دام باکیفیت است.
عوارض مصرف غیراصولی کود مرغی برای دام
- تجمع آمونیاک و ترکیبات سمی: آسیب به دستگاه گوارش و کاهش اشتها.
- بار میکروبی بالا: احتمال انتقال بیماری‌های گوارشی و تنفسی.
- عدم تعادل مواد مغذی: مسمومیت، اختلالات متابولیکی و افت راندمان.
- کاهش باروری و رشد: تأثیر منفی بر عملکرد تولیدمثلی و کیفیت گوشت.
استفاده از کود مرغی فراوری نشده میتواند علائم زیر را در دام ایجاد کند:
- کاهش اشتها و بی‌حالی
- نفخ، اسهال یا تغییر در فضولات
- افت وزن و راندمان تولیدی
- مشکلات تولیدمثل
- تحلیل عضلانی و ضعف بدنی
در مقاله خطرات استفاده از کود مرغی فرآوری نشده در دام نیز میتوانید با تمام تهدیدهای کود مرغی خام برای دام آشنا شوید.
راهکارهای پیشگیری از بروز عوارض مصرف کود مرغی برای دام
- استفاده از کود مرغی فرآوری‌شده و دارای مجوز بهداشتی
- تنظیم دقیق میزان مصرف بر اساس نوع و سن دام
- ترکیب متعادل با سایر اجزای جیره غذایی
- مشاوره با دامپزشک یا کارشناس تغذیه دام
- پایش مستمر سلامت و رفتار دام‌ها
نتیجه‌گیری
کود مرغی، اگر به‌درستی فرآوری و استفاده شود، میتواند نقش مهمی در بهبود تغذیه دام و کاهش هزینه‌های تولید ایفا کند. اما مصرف نادرست آن به‌ویژه در حالت خام یا بدون نظارت تخصصی، میتواند سلامت دام‌ها را تهدید کند.
انتخاب آگاهانه، استفاده از محصولات استاندارد و پایش مداوم، سه اصل کلیدی برای بهره‌برداری صحیح از این منبع ارزشمند هستند. کود مرغی فرآوری‌شده، زمانی که اصول علمی در آن رعایت شده باشد، دیگر یک تهدید نیست؛ بلکه فرصتی برای تولید پایدار و اقتصادی در صنعت دامپروری است.
