خوراک برای بره پرواری نقش اساسی در رشد و سلامت بره‌ها ایفا می‌کند. ترکیب مناسب خوراک دام با مواد غذایی غنی از پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی، ارزش غذایی بالایی دارد و هضم آن برای بره‌ها آسان است. مصرف صحیح این خوراک باعث رشد سریع، قوی و سالم بره‌ها شده و به نتایج پربار و سود بالا در پرواربندی منجر می‌شود. انتخاب خوراک متناسب با فازهای مختلف رشد بره‌ها نیز به حفظ سلامت و تناسب غذایی آن‌ها کمک می‌کند.
انتخاب بهترین خوراک مصرفی گوسفند در بره‌پرواری بسیار مهم است و اساسی‌ترین عامل در رشد و سلامت بره هاست و با توجه به سن و وزن هر راس متفاوت است اما به طور کلی بین 1300 تا 1600 گرم متغیر است.
خوراک بره‌پرواری بر اساس اقلام خوراکی‌های موجود در هر وعده و نوع آن به دو دسته مختلف طبقه‌بندی می‌شوند که دارای مزایا و معایت منحصر به فرد خود هستند که باید در خوراک بره پرواری به آن‌ها توجه کرد.
خوراک بره پرواری چیست؟
خوراک بره پرواری شامل مجموعه ای از مواد غذایی است که به منظور تامین نیازهای تغذیه ای بره ها در دوران پرواربندی به آن ها داده می شود. این خوراک باید حاوی مقدار مناسبی از پروتئین، انرژی، مواد معدنی و ویتامین ها باشد تا رشد و سلامت بره ها تضمین شود. خوراک بره پرواری باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا بتواند نیازهای تغذیه ای بره ها را در دوران رشد به طور کامل تامین کند.
ترکیبات اصلی خوراک بره پرواری
خوراک بره پرواری شامل مجموعه‌ای از مواد غذایی است که به بره‌ها در دوره رشد و پرواربندی ارائه می‌شود تا رشد سالم و بهره‌وری بالا را تضمین کند. این خوراک‌ها شامل ترکیباتی از گیاهان و مواد غذایی پروتئینی و کربوهیدراتی مانند:
- جو
- ذرت
- یونجه
- ماکول
- سویا
- کنجاله‌های دانه‌های خوراکی و دامی
- نهاده‌های جایگزین و بای پروداکت‌ها مانند پروماک، پودر گوشت و…
این خوراک‌ها حاوی پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای رشد و پرورش بره‌ها هستند. اکسید روی، کلسیم، فسفر و سایر مواد معدنی نیز به خوراک اضافه می‌شوند تا نیازهای معدنی بره‌ها برطرف شود. ترکیب و مقادیر این مواد غذایی باید با توجه به فاز رشد بره‌ها تنظیم شود.
اهمیت کیفیت و قیمت خوراک
انتخاب بهترین خوراک برای بره پرواری باید با توجه به کیفیت و قیمت صورت گیرد. خوراک‌های باکیفیت و گران‌قیمت در مقابل خوراک‌های ارزان‌قیمت و کم‌کیفیت وجود دارند. بررسی ترکیب مواد غذایی و برآورد کلی قیمت‌ها به انتخاب بهترین خوراک کمک می‌کند. شرکت پروماک خدمات مشاوره‌ای رایگان در زمینه تغذیه بره‌ها به مشتریان ارائه می‌دهد.
فرمول خوراک بره پرواری
فرمول خوراک بره پرواری باید به گونه‌ای تنظیم شود که نیازهای غذایی بره‌ها را برآورده کند. این فرمول‌ها شامل مقادیر مشخصی از ترکیبات غذایی است که درصد پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی را تعیین می‌کند. با توجه به وزن، سن و فاز رشد بره‌ها، مقادیر مختلفی از این ترکیبات باید در فرمول خوراک در نظر گرفته شوند. این فرمول‌ها توسط کارشناسان تغذیه و پرورش بره برنامه‌ریزی شده و با هدف ارائه تغذیه بهینه و سالم به بره‌ها استفاده می‌شوند.
مدت زمان پرواربندی
مدت زمان پرواربندی معمولاً یکصد روز است. هر زمان که وزن اضافی به دلیل چربی اضافی در بدن بوجود آید، پرواربندی باید به پایان برسد. در پایان دوره پرواربندی، ضریب تبدیل غذایی کاهش می‌یابد و به ازای مصرف هر واحد جیره غذایی، افزایش وزن بره‌ها اقتصادی نخواهد بود.
خوراک دام ارزان پروماک بهترین گزینه برای پرواربندی و وزن گیری دام است. این خوراک علاوه بر صرفه اقتصادی، تمام نیازهای دام را برآورد می‌کند و باعص حفظ سلامت عمومی دام نیز می‌شود.
مواد غذایی پر اهمیت برای بره پرواری
- کنسانتره
کنسانتره به تنهایی یک خوراک کامل در جهت بهبود تعادل غذایی در بره‌پرواری است و شامل پروتئین، جو، ذرت، کنجاله آفتابگردان، سبوس گندم، خرما، تفاله انگور، ملاس چغندر قند، ویتامین، مکمل‌های درمانی معدنی، انرژی، اسیدآمینه و افزودنی‌های مجاز می‌باشد اما تا زمانی که با مواد دیگر مخلوط نشده است هرگز نباید مورد مصرف دام قرار گیرد چون در بره‌پرواری این ماده به تنهایی کاربردی ندارد.
- دانه جو
دانه جو منبع بسیار مهم در بره‌پرواری است و بین 11 تا 12 درصد پروتئین دارد و باید به صورت بلغور مورد استفاده گوسفند در بره‌پرواری قرار گیرد تا دام از آن لذت ببرد و برای بره خوش خوراک باشد.
- یونجه
یونجه در حدود 60 درصد خوراک خشک گوسفند را در بره‌پرواری به خود اختصاص می‌دهد. برای گوسفندان بسیار لذیذ و مفید است و منبع غنی پروتئین، کلسیم و ویتامین است. زمان برداشت یونجه برای هر نوع دام در بره‌پرواری متفاوت است مثلا گوسفند شیری باید یونجه‌ای مصرف کند که 28 روزه برداشت شود. در بره‌پرواری ارزش غذایی برگ یونجه بیش‌تر از ساقه آن است.
- کنجاله
کنجاله شامل مازاد کارخانه‌جات روغن‌کشی است که شامل تخم پنبه و کنجاله سویا است؛ مقدار زیادی پروتئین دارد و یکی از عناصر اساسی تغذیه در بره‌پرواری است.
- سبوس
سبوس شامل غشای خارجی دانه‌های غلاف است که دارای ارزش غذایی بالا و هضم آسان می‌باشد. همچنین، دارای مقدار زیادی فسفر است که برای دام در بره‌پرواری بسیار مفید است.
- کاه
کاه بعد از جداسازی دانه از ساقه‌های خشک تیره غلاف و حبوبات به دست می‌آید. در بره‌پرواری بهتر است که کاه با موادی مانند کود اوره غنی سازی و مخلوط شود.
- تفاله و ملاس چغندر
تفاله‌ها و ملاس چغندر شامل مازاد کارخانجات قند می‌باشند و به دلیل طعم عالی و شیرین بودن در بره‌پرواری برای دام‌های پرواربندی بسیار مناسب و خوش‌خوراک است.
یک جیره مناسب برای بره پرواری باید چگونه باشد؟
- انرژی لازم برای رشد و فعالیت‌های حیاتی بدن گوسفند را به خوبی تامین کند.
- پروتئین لازم برای سلامت و رشد بدن بره را تامین کند.
- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد.
- هم قابلیت هضم بالا و هم قابلیت افزایش وزن بره را به طور همزمان در بره‌پرواری داشته باشد.
- بیمای‌های گوارشی ایجاد نکند.
خوراک حجیم بره‌پرواری معمولا شامل علوفه مراتع، غلات، حبوبات و یونجه و خوراک غیرحجیم بره‌پرواری شامل کنسانتره ها است که شامل دانه‌‍‌ها، کنجد و ضایعات و تفاله‌ها است.
در کنار خوراک مناسب دام بره‌پرواری باید به این نکته توجه داشت که بره معمولا بین 3 تا 5 لیتر آب به صورت روزانه مصرف می‌کند. همچنین باید از سنگ نمک یا بلوک لیسیدنی برای تامین نمک و مواد معدنی مورد نیاز بره کمک گرفت. باید خوراک در سه نوبت صبح، ظهر و عصر در اختیار بره‌ها قرار گیرد و از ایجاد هرگونه تغییر ناگهانی در برنامه غذایی آن‌ها خودداری کنید و صرفا بر اساس یک فرمول ثابت عمل کنید.
انواع مختلف خوراک بره پرواری چیست؟
حال که در رابطه با خوراک پرواری آشنایی دارید بهتر است در رابطه با انواع خوراک پرواری صحبت کنیم. انواع مختلف خوراک بره پرواری شامل موارد زیر می شود:
- خوراک پایه: این نوع خوراک شامل علف، یونجه و دانه های غلات است که به عنوان پایه تغذیه بره ها استفاده می شود. خوراک پایه باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا بتواند نیازهای اساسی تغذیه ای بره ها را تامین کند.
- خوراک مکمل: این خوراک شامل کنسانتره ها و افزودنی های غذایی است که به منظور تکمیل نیازهای تغذیه ای بره ها به خوراک پایه افزوده می شود. خوراک مکمل باید حاوی مقدار مناسبی از پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها باشد.
- خوراک آماده تجاری: این نوع خوراک معمولا شامل ترکیبی از مواد غذایی مختلف است که به صورت آماده و بسته بندی شده به فروش می رسد و می تواند به عنوان خوراک کامل برای بره های پرواری استفاده شود. خوراک آماده تجاری باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد و ترکیبات آن به طور دقیق مشخص شده باشد.
بهترین مکمل غذایی برای بره‌پرواری
در بره‌پرواری روش‌های مختلفی برای فربه کردن گوسفندان وجود دارد که از جمله آن‌ها، استفاده از مکمل‌های غذایی در برنامه تغذیه ای آن‌ها است. از جمله دلایل برای پروارکردن گوسفندان در دام‌پروروی، کم‌تر شدن احتمال بیماری دام‌هاست. در واقع گوسفندان لاغر به این دلیل که اگر گوسفند یا دام دیگر بیمار شود، آن نیز نمی‌تواند به خوبی رشد کند و لاغر و ضعیف می‌ماند، ممکن است بیمار باشد. به همین خاطر در بره‌پرواری، دامداران ترجیح می‌دهند دام‌های خود را چاق کنند تا بر همین اساس دام سالم و بیمار را از هم تفکیک کنند. استفاده از مکمل‌ها باعث افزایش وزن دام‌ها شده و سیستم ایمنی دام را قوی‌تر کرده و از ورود میکروب و ویروس به بدن دام جلوگیری می‌کند.
استفاده از مکمل پروتئینی دام پروماک یک گزینه عالی و مقرون به صرفه نیز می‌باشد.
از جمله مزایای استفاده از مکمل غذایی در تغذیه گوسفند در بره‌پرواری می توان به:
- بالابردن توانایی چند قلوزایی در ماده ها
- به دنیا آمدن بچه‌های سالم تر
- افزایش میزان شیردهی گوسفند مادر
- بالابردن توانایی باروری گوسفندان
- بیش‌تر شدن طول عمرگوسفند نر و ماده و…
داروهای مناسب بره‌پرواری
در بره‌پرواری پروبیوتیک‌ها نقش مهمی دارند؛ این مواد به عنوان مکمل‌های بیولوژیک و در واقع ارگانیسم‌های زنده‌ای می‌باشند که باعث افزایش سیستم دفاعی بدن، بهبود ضریب تبدیل مواردغذایی، بهبود گوارش و سوخت وساز در گوسفندان می‌شود. بیوپلاس ب2 از جمله مکمل‌های پروبیوتیکی است که به عنوان مکمل رشد در برخی حیوانات اهلی از جمله در بره‌پرواری مورد مطالعه قرار گرفته است. اثرات بیوپلاس ب2 روی افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی و سیستم ایمنی در بره‌های پرواری مورد آزمایش قرارگرفته و نتایج مثبتی از آن حاصل شده است.
بلوک‌‌های لیسیدنی نیز با وجود اینکه قیمت نسبتا بالای دارند اما دارای اوره و مواد آمونیاکی می‌باشند که می‌توانند میکروب‌های مفید را برای گوسفندان تامین نمایند.
از دادن چه غذاهایی به بره پرواری باید خودداری کنیم؟
برخی غذاها می توانند برای بره های پرواری مضر باشند و باید از دادن آن ها خودداری کرد. این غذاها شامل موارد زیر می شود:
- غذاهای کپک زده یا فاسد: این غذاها می توانند باعث مسمومیت و مشکلات گوارشی در بره ها شوند. باید از دادن هرگونه خوراکی که دارای علائم کپک یا فساد است خودداری کرد.
- غذاهای پرچرب و شیرین: این نوع غذاها می توانند باعث افزایش وزن غیرطبیعی و مشکلات سلامتی شوند. خوراک های پرچرب و شیرین ممکن است به مشکلات کبدی و گوارشی منجر شوند.
- غذاهای نامناسب برای دام: برخی مواد غذایی مانند سیب زمینی خام، گوجه فرنگی و پیاز می توانند برای دام ها مضر باشند و باید از دادن آن ها به بره ها خودداری کرد. این مواد غذایی می توانند باعث مشکلات گوارشی و مسمومیت در بره ها شوند.
- غذاهای حاوی مواد شیمیایی و افزودنی های مصنوعی: این مواد می توانند باعث مشکلات سلامتی در بره ها شوند و باید از خوراک دام حذف شوند. مواد شیمیایی و افزودنی های مصنوعی ممکن است به مسمومیت و مشکلات گوارشی در بره ها منجر شوند.
سخن آخر
در پرورش بره پرواری، فرمول‌های مختلفی برای مصرف مواد غذایی و میزان خوراک وجود دارد. انتخاب خوراک‌های سالم و متناسب با نیازهای بره‌ها به بهبود رشد و سلامت آن‌ها کمک می‌کند. همواره با مشاوره و همکاری با کارشناسان تغذیه و دامپزشکان در مورد خوراک برای بره پرواری، از مصرف غذاهای ناسالم و مشکوک خودداری کنید تا سلامت و بهره‌وری بره‌ها تامین شود.
برای دریافت مشاوره و خدمات رایگان در زمینه تغذیه بره‌ها، می‌توانید به شرکت پروماک مراجعه کنید.
